Geçtiğimiz günlerde “I feel pretty” isminde Amerikan klişesi bir film izledim. Film vasat, fakat vakit öldürmek isteyenler için eğlenceli. Ana karakter kilolu ve fiziği sebebiyle özgüven eksikliği yaşayan bir kadın. Bir gün bir kaza geçiriyor ve fiziği hiç değişmese de kendisini aynada mükemmel görüyor. Herkesin de böyle gördüğünü düşündüğü için özgüveni bir anda artıyor. Sonrasında olaylar olaylar. 🙂 Bu vesile ile genellikle motivasyon üzerine yazdığım sitemde özgüven arttırma yolları konusuna adım atmış oldum. Özgüven eksikliği, özgüvenli olmak, kendine güven gibi kavramlar gelişim alanlarımızda sık sık karşımıza çıkar.
Yazımda Zen Habits sitesinin özgüven ile ilgili önerilerini kendi yorumlarımla birlikte derleyeceğim. Özgüven sihirli bir kelime, eksikliği hayatta büyük tıkanıklıklara yol açabiliyor. Fakat ülkemizde özgüvenin yanlış pompalandığını düşünüyorum. Her konuda pervasızca konuşmak, her ortamda kendini öne atma çabası, dış etmenlere ve kişilere karşı sürekli eleştirel ruh hali; ama delicesine kendini övmek gibi özellikler özgüvenden ziyade budalalık olarak yansıyor. Ülkemiz içi boş özgüven manyaklarıyla dolu.
Fakat bu durum özgüven kavramını değersizleştirmemeli. Özgüven Arttırma Yolları yazısında aktaracağım maddeler Amerika’nın yeni bir keşfi değil; ama ruh halimi yukarıya taşıdığına inandığım önerileri bir araya getireceğim.
21 Adımda Özgüven Arttırma Yolları
Kişisel Bakım
Bu çok klasik ve özgüven için işe yarayan maddelerden birisi. Basit bir duş, bakım, tıraş olmak gibi eylemler kendinize olan sevgi ve güven duygunuzu yukarı taşır.
İyi Giyinmek
Bir önceki maddenin devamı. İyi giyindiğiniz zaman kendinizi de otomatik olarak daha iyi, başarılı ve mücadeleye hazır hissediyorsunuz. İyi giyinmek, stil sahibi olmak kişiden kişiye değişiklik gösteren ve illa ki çok fazla para harcamayı gerektirmeyen bir konu.
Öneri: Giyeceğiniz kıyafetleri bir gün önceden hazırlayın. Bu yöntemi çok duydum, fakat çok geç uygulamaya başladım.(ara sıra) Takıdan, çantaya kıyafetlerimi bir gün önce hazırladığımda yaşadığım özgüven hissi %40 artıyor.
Kişisel İmaj
İmaj, özgüven arttırma yolları arasında gösteriliyor. Image kelimesinden mi türetilmiş, bilmiyorum. Ama ben konuyu image ile ele alacağım. Hepimizin kendimiz ile ilgili bir algısı ve zihninde bir görüntü var. Enerji düzeyimiz, kambur duruşumuz, güleryüzlü ya da suratsız imajımız. Bu algının özgüvende büyük rolü mevcut. Ve kişisel imaj yıkılamaz ya da sabit bir kavram değil. Kendinizi nasıl hissettiğinizi ve nasıl hayal ettiğinizi, neleri değiştirebileceğinizi düşünün ve strateji belirleyerek adımlar atın.
Negatif Düşünceleri Öldürün
Zihin gün içerisinde daimi olarak bizleri kemirir. Bu düşüncelerin farkında olmayı öğrenmek zorundayız. Bazen yoga yaparken zihnim, “bu hareket çok zor, bırakıp Netflix mi izlesem?” gibi oyunlarla beni kandırmaya çalışır. Bu negatif düşüncelerin belirdiğini hissetmek ve onları izlemek çok önemlidir.
Öneri: Negatif düşünceyi böcek olarak hayal edin. Yakalayın ve zihinsel olarak o düşünceyi öldürün. Ardından pozitif düşünce ile yer değiştirin. “Bunu yapabilirsin. Sadece 20 dakika kaldı” “Ben dertlerimden daha büyüğüm” vs.
Kendinizi Tanıyın
Savaşa giderken, en bilge general karşısındaki düşmanı çok iyi tanıyandır. Karşındakini tanımadan düşmanı yenemezsin. Olumsuz bir kişisel imajın üstesinden gelmeye ve kendinize güvenmeye çalıştığınızda, düşmanınız kendiniz olursunuz. Kendini tanıma özgüven arttırma yolları arasında yer alıyor..
Düşüncelerinizi dinlemeye başlayın. Bir günlük tutabilirsiniz. Neden bu kadar olumsuz düşünceleriniz olduğunu analiz etmeye başlayın. Ve sonra kendinizle ilgili iyi yönleri, sevdiğiniz şeyleri düşünün. Zihninizdeki limitler gerçeği yansıtıyor mu yoksa bir illüzyon mu yaratıyorsunuz? Bunları düşünün, derine inin.
Öneri: Limitler konusunda bir öneri herhangi bir eyleme(yoga, resim yapmak, koşmak vs.) başlayın ve istikrarla bir sene yapmaya devam edin. Gösterdiğiniz gelişime şaşıracaksınız. Geçtiğimiz Ekim’de yogaya başladım. Esnek bir insan değilim, “asla yapamam” dediğim o kadar çok poz vardı ki. Geçtiğimiz hafta kollarımın üzerinde amuda kalktığımda zaferlerimden birini daha kazandım. “Yapamam” dediğiniz şeyleri kolaya kaçmadan deneyin. Yapamıyorsanız bırakın deneyimleriniz konuşsun, zihniniz değil.
Olumlu Davranın
Negatif düşünceleri öldürdük, yerine olumlu düşünceleri koyduk. Zihin çok önemli; ama konu zihin ile bitmiyor. Eyleme de geçmek gerek. Harekete geçmek özgüvenin anahtarıdır. Biz, eylemlerimizden oluşuruz. Eğer eylemlerimizi değiştirirsek, kendimizi değiştiririz. İnsanlarla pozitif bir iletişim kurun, enerji seviyenizi yükseltin. Farkı görmeye başlayacaksınız.
Hazırlıklı Olun
Bir konuda iyi olacağınızı düşünmediğinizde, kendinize güvenmeniz zor. Örneğin bir sınava gireceksiniz, konuyu hiç bilmiyorsanız kendinize güvenmeniz mümkün değil. Bir sunum yapacaksınız, kendi kendinize yüksek sesle sunmadan, içeriğe hakim olup çalışmadan kendinize güven sağlamanız zor. Yüzleşmeniz gereken konuları çalışmanız gereken bir sınav olarak düşünün ve hazırlanın. Özgüven arttırma yolları arasında en önemli maddelerden biri.
Yavaş Konuşun
Büyük bir fark yaratacak, basit bir öneri. Yavaş konuşmak güveni gösterir. Dinlenmeye değmediğini düşünen bir kişi hızlı şekilde konuşur. Çünkü değmediğini düşündüğü için başkalarını bekletmek istemez. Sakince konuşan bir kişinin güvenini hissetmeyebilirsiniz, birkaç kez yapmayı deneyin. Kendinizi daha güvenli hissetmenizi sağlayacaktır. Elbette ki aşırıya kaçmayın.
Dik Durun
Hayat Kalitesini Yükselten Alışkanlıklar yazısında da bahsi geçmişti. Genellikle özgüven ile ilgili konularda her daim dik durmak, düzgün bir duruşa sahip olmak öneri olarak karşımıza çıkar. Postür problemleri yaşayan biriyim. Genellikle omuzlarım öne doğru bükülür, otururken kaykılırım ya da omurgam kambur olmaya eğilimlidir. Bu sebeple de yoga yapıyorum. Bu önerinin klasikleşmesi boşa değil, dik durduğum zaman kapladığım alan artıyor, kendimi yukarıya taşımış oluyorum ve özgüven hissim artıyor.
Bu konuda Amy Cuddy’nin “your body language may shape who you are” isimli Ted konuşması mükemmel.
Öneri: Yogada da geçen bir cümleyi kullanabilirsiniz. Bir ipin başınızın üzerinde gökyüzüne doğru yükseldiğini düşünerek omurganızı ve başınızın duruşunu dikleştirin. Bu konuda yapılabilecek diğer şey, omzu bir tık yukarı kaldırın, biraz geriye çekin ve tekrar yerine indirin. Omuzlar, kalça ve kulaklar aynı hizada çene yere paralel olduğunda dik durmuş olursunuz. 🙂 Bu konu gerçekten zor geliyor bana, ama etkili…
Yeteneklerinizi Arttırın
Kendinizi nasıl daha yeterli hissedersiniz? Yetkinliklerinizi arttırarak. Bunu da çalışarak ve bol bol pratik yaparak elde edebilirsiniz. Küçük adımlar atın. Örneğin daha yetenekli bir yazar olmak istiyorsanız bir anda mükemmel olmaya çalışmayın. Sadece daha fazla yazmaya başlayın. Dergi, blog, kısa öyküler ne kadar çok yazarsanız o kadar iyi olursunuz. Yetkinliğinizi arttırmak istediğiniz konuda günlük 30-40 dakikanızı ayırın ve uzmanlığınızı yükseltin. Özgüveninize katkı sağlayacaktır.
Küçük Hedefler Başarın
Başarısızlık hissi özgüveni baltalayan şeylerden biri. Hiç spor yapmayan ve abur cuburdan, fast fooddan hoşlanan bir insan olduğunuzu düşünelim. Bir an’da gaza gelip haftanın her günü spor yapıp, şekeri tamamen bırakmanızın sürdürülebilir bir tarafı var mı?
Konfor alanından çıkmak başarı için gerekli, fakat kendimizi haddinden fazla hırpaladığımızda ve Ay’ı hedeflediğimizde vazgeçme olasılığımız artar. Bu da başarısızlık hissi yaratıp cesaretimizi kırar. Bunun yerine daha küçük ve ulaşılabilir hedefler belirleyin. Örneğin hiç spor yapmıyorsanız; “Salı ve Perşembe 1 saat yürüyeceğim” cümlesi ile başlanabilir. Her başarıda daha iyi hissedeceksiniz ve kendinize olan güveniniz artacak, sürdürebilir hale getirdiğiniz için eylemleriniz alışkanlığa dönüşecektir.
Rutininizde Küçük Bir Değişiklik Yapın
Daha önce rutinler konusunda birkaç yazı yazmıştım. Rutinlerimizin kişisel bütünlüğü sağlamak adına çok yardımcı olduğunu düşünüyorum. Sigarayı bırakmak gibi büyük bir alışkanlığı değil; ama küçük bir düzeni değiştirin. Kalkar kalkmaz bir bardak su içmek gibi, 10 dakika erken kalkıp esneme hareketleri yapmak gibi. 1 ay boyunca rutininize bağlı kalın, başardığınızda ödül kazanmış gibi hissedeceksiniz.
Çözüme Odaklanın
Özgüven arttırma yolları arasında çözümün parçası olmak da var. Sürekli eleştirel ve şikayetçi biriyseniz odağınızı sorunlar yerine çözüme çevirin. Çözüme odaklanmak güveniniz ve okul, kariyer ya da ev hayatınız için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biridir. “Şişman ve tembelim”, peki bunu nasıl çözebilirsin? “Ama enerjim yok”, peki bunu nasıl değiştirebilirsin?
Hayatınızın sorumluluğunu alarak kendi yapabileceklerinize ve çözüme odaklanın. Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı “etki alanı”na odaklanma konusunda geçer bu durum.
Gülümseyin
Güleryüzlü olmak bir önceki yazıda geçen “yavaş konuşmak” gibi basit; ama etkili bir ipucu. Kendinizi iyi, rahat hissetmenizi ve başkalarına karşı da nazik olmanızı sağlar. Zincirleme reaksiyona girebilecek küçük bir adım.
Gönüllü Olun
Başkalarına karşı faydalı olduğunuz zaman kendinizi çok daha iyi hissedecek, zaman zaman kendinizle gurur duyacak ve özgüveninizi de dolaylı olarak arttırmış olacaksınız.
Gönüllülük konusunda yapılabilecek çok fazla şey var, üstelik sınırsız bir yaratıcılık söz konusu. Geçtiğimiz günlerde ünlü bir Holywood oyuncusunun ülkenin muhtelif yerlerine başkalarının okuması için kitap bıraktığını gördüm. Çok tatlı bir fikir, gönüllülük için illa bir STK’ya üye olmak zorunda değilsiniz.
Şükran Duyun
Oprah Winfrey’in şükür günlükleri tuttuğunu okumuştum. Gün içerisinde şükran duyabileceğiniz, minnettar hissedebileceğiniz onlarca olay var. Şükür hissi yaşamınıza daha pozitif bir açıdan bakmanızı sağlayacak, sizi yukarı taşıyacaktır.
Egzersiz Yapmak
Sağlıklı yaşam, stres, hastalıklardan korunmak, şu bu neyle ilgili okusam ya da izlesem egzersiz karşıma çıkıyor. Bu konuda da çıkmasına şaşırmadım. 🙂 Ama faydasına da kesinlikle inanıyorum.
Hiç egzersiz yapmıyorsanız haftada birkaç gün yürüyüşe çıkın. Alışkanlığı başlatın.
Kendinizi Geliştirin
Yeteneklerinizi arttırın maddesine paralel olarak bilgi birikiminizi arttırın. Özgüven arttırma konusunda pek çok strateji ve yöntem var; ama en net yöntemlerden birisi kendini ve bilgi seviyeni geliştirmek. Daha bilgili ve yetenekli hale geldikten sonra kendinize daha fazla güveneceksiniz. Okumak, araştırmak, izlemek, eğitim almak, internetin nimetlerinden faydalanmak pek çok yöntem mevcut.
Spesifik olarak kendinizi özgüvensiz hissettiğiniz bir alan varsa, beyin fırtınası yapıp kalem kağıt alın ve o konuda daha iyi bir yetkinlik düzeyine erişmek için yapabileceklerinizi 20 madde ile yazın. Aklınıza ne gelirse yazın, kendinizi sınırlandırmayın ve sizi en çok etkileyenleri yapmaya başlayın. Başta da belirttiğim gibi özgüveni arttırmanın yolları arasında en net madde.
Ertelediğiniz Bir Şeyi Yapın
Uzun süredir aklınızın bir köşesinde yer eden ya da to do listenizi kaplayan bir maddeyi tamamlayın. Sabah ilk iş yapın ve aradan çıkartın. Kendiniz çok daha iyi ve başarmış hissedeceksiniz.
Aktif Olun
Bir şeyler yapmak hiçbir şey yapmamaktan iyidir. Belki başarısız olursunuz, belki hatalar yaparsınız; ama en azından dersler çıkarıp öğrenirsiniz. Hayatın bir parçası bu. Rahatlık ve üşengeçlik alanından çık, harekete geç.
Yaşam Alanlarınızı Temizleyin
Çalışma masanızı, odanızı, yaşam alanlarınızı temizleyip, düzenleyin. Uzun süredir kullanmadığınız ıvır zıvırları atın başkalarına verin, dosyalamanız gereken dökümanları düzenleyin. Yaşam alanınızı kaostan kurtarın. Sakinlik ve ferahlık duygusu verecektir. Bu konuda aşağıdaki yazılara da göz atabilirsiniz
***
Soru ve görüşleriniz için; İletişim sayfasından ya da yorum kısmından bana ulaşabilirsiniz.
