Okul hayatında Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ile ilgili piramidi gördüğümüzü hatırlıyorum. İnsanın hayatta ihtiyaç duyacağı katmanları piramidin en altından başlayarak özetliyor ve 5 kademeden oluşuyordu. Fakat çok üzerinde durduğum bir konu değildi. 🙂 Bugünün yazısında ise Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisini orijinal ve güncellenmiş versiyonuyla ele alacağım.
Her şey yolunda giderse sene sonuna doğru bir süre Avrupa’da okuma, yaşama planlarım var. Bu planı çevremdekilerle paylaştığımda en sık karşılaştığım 3 soru kategorisi;
- Kalacak yer/barınma soruları
- Finansal sorular
- Gideceğim yerde tanıdık/arkadaş birilerinin olup olmaması
Özellikle üçüncü soru ile karşılaşmaya başladıkça Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi aklıma düştü. 🙂 Basit bir konuda bile insanların ortak kaygıları piramidin katmanlarına işaret ediyor. Elbette ki “%100 doğru bir hiyerarşi” diyemem. İnsan ihtiyaçları kişiye ve koşula göre çok değişkenlik gösterebilir. Özellikle güncellenen versiyonda iş biraz boyut değiştirmiş. Ama inceleyelim ;
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi – Orijinal Versiyon
1)Fizyolojik İhtiyaçlar
Orijinal piramidin en temel ve önemli seviyesi fizyolojik ihtiyaçlar. Hayatta kalmak için temel şeylere ihtiyacımız var. Yiyecek, su, hava, barınak, temelde hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğumuz her şey bu kategoriye dahil. Zaten bu temel sorunları aşmadan piramidin üst basamaklarına erişmek de çok mümkün değil.
İçinde bulunduğumuz ekonomik gündemi baz aldığımızda pek çok kişi için en alt basamak alarm durumunda. Tüm sohbetler fatura ve ödemelere çıkıyor. İnsanlar bütün enerji ve kaygılarını bu kısım için tükettiğinde rahatlamış, mutlu, gelişmiş bir topluluğa erişmek çok mümkün olamıyor.
2)Güvenlik İhtiyacı
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi ikinci seviyede güvenlik ihtiyacına yer veriyor. Güvenlik birkaç katmanda değerlendirilebilir. Örneğin, kovid ile birlikte hepimiz çok uzun aylar sağlığımızdan endişe ederek yaşadık. Ya da İstanbul’da yaşayanlar için bir evleri olsa dahi İstanbul depremi her zaman bir kaygı ve güvenlik sorunudur. Dolayısıyla piramidin ikinci ve sanırım fizyolojik ihtiyaçlar kadar önemli basamağı güvenlik ihtiyacı.
3)Sevgi, Sevilme, Aidiyet
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi üçüncü seviyesine geçtiğimizde tam da yukarıda bahsettiğim bana sorulan üçüncü soru kategorisine gelmiş oluyoruz. İnsanlar sosyal varlıklardır, diğer bir deyişle sosyal hayvanlardır. Sevildiğimizi hissetmeye ihtiyacımız var. Ailemiz, arkadaşlarımız, yaşıtlarımız ile olan ilişkilerimiz ve bağlantılarımız bizi hayatta daha güçlü/güvende kılan şeyler.
IKIGAI: Japonya’nın Uzun Yaşam Formülü gibi kitaplar ya da kanser gibi hastalıkları daha rahat atlatanlara dair araştırmalar sosyal yönü kuvvetli kişilerin hayat mücadelesini daha rahat atlattığını, daha mutlu yaşadıklarını gösteriyor.
Bu noktada sosyal kelebek olmaya da gerek yok, ortak yönlerimizin olduğu nitelikli sosyal ilişkiler bizi hayata bağlı kılar.
Kendimden yola çıkacak olursam eğer elbette ki yurt dışı planında oradaki tanıdıkların yanı sıra ilgi alanlarımdan(yoga toplulukları, bisiklet turları, master’daki kişiler vs.) insanlarla bağ kurmak planlarım arasında.
Bu madde bence biraz da ikinci madde ile bağlantılı. Sosyal ilişkiler kesinlikle insanı güvenli kılar. Evde kayıp düştüğünüzde arayacak birisine sahip olmak, ameliyata girdiğinizde kapıda bekleyecek bir refakatçinizin olması temel bir ihtiyaçtır.
4)Saygınlık İhtiyacı
Şahsi fikrime göre ilk üç ihtiyaç mutlak ihtiyaçlar. Bunlar alarm verdiğinde de mutlu anlarımız olacaktır, kahkaha attığımız, sevindiğimiz şeyler olacaktır. Ama uzun süreli “huzur” hissini yaşamak pek mümkün değil.
Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi 4. seviyede saygınlık ihtiyacı belirir. Benlik saygısı, değerli olduğunu hissetmek; öz değer, öz sevgi gibi kavramlar da burada incelenebilir. Saygınlık ihtiyacı aynı zamanda başkaları tarafından saygı görme arzusunu, bir şeyler başarma arzusunu da kapsar. Başkalarının sizin değerinizi görmesini sağlamak önemlidir. Saygınlık ihtiyacı ilk iki ihtiyaç kadar keskin verilere sahip olmadığı için çoğumuz bu konu üzerinde hala çalışıyoruz.
5)Kendini Gerçekleştirme
Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi en üst kısmında ise kendini gerçekleştirme ihtiyacı yer alır. Tam potansiyelinize ulaşmak için kişisel gelişiminiz için çabaladığınız yer burasıdır. Gelişmek için motive oluruz. Herhangi bir alanda eksik olduğun için değil. Sadece istediğin için. Ne kadar ileri gidebileceğimizi görmek isteriz.
Ama şunu düşünüyorum ilk 4 ihtiyacı bir temele oturtan ve “kendini gerçekleştirme” üzerine çok fazla kafa yoran, tutku duyan kişiler ironik olarak diğer maddeleri tehlikeye atıp bu maddeye yoğunlaşabilir. Kendini gerçekleştirmek için istifa eden, baskıcı ailesini bırakan vs. pek çok insan vardır.
Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi – Güncellenmiş Maddeler
Yukarıda Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi piramidindeki orijinal maddelere yer verdim. Genişletilmiş versiyonda ise 3 madde daha yer alıyor. İlgimi çektiği için yazacağım; ama katılmadığım noktalar mevcut;
Bilişsel Gereksinimler
4. yani saygınlık maddesinden sonra beşinci olarak Bilişsel Gereksinimler geliyor. Bilgiye duyulan ihtiyaç. Öğrenme, merak, keşif… Bilgi güçtür. Ve sahip olduğumuz ekstra bilgi daha özgüvenli hissetmemizi sağlar. Hayatımızda ve seçimlerimizde daha güvende hissederiz. Hayatta yüksek başarı gösteren çoğu insanın bilgiye susamış olduğunu gözlemleriz. Meraklılar, öğrenmeyi asla bırakmazlar, her zaman keşfederler.
Estetik İhtiyaçlar
Güncellenmiş piramidin altıncı seviyesinde estetik ihtiyaçlar yer alıyor. Güzellik, biçim, denge… “Bu gerçekten bir ihtiyaç mıdır” diye düşündürebiliyor. Eğer diğer tüm seviyelere sahipseniz, güvenlik, özgüven, aidiyet, saygınlık gibi kaygılarınız yoksa estetiğe dair ihtiyaçlar ve buna verilen önem daha belirgin hale gelebilir. Bu seviyelerin hiçbiri çok katı değil, özellikle ilk üç ihtiyaçtan sonra sıralama değişebilir. Varlıklı insanların bazılarını incelediğimizde sürekli aynı renk ve modelde t-shirt giyen(Başarılı İnsanların Kapsül Gardırop Tercihindeki 7 Sebep) aynı evde oturmaya devam eden(Warren Buffett İle İlgili 15 İlginç Bilgi) kişiler olabildiğini de görüyoruz. Dolayısıyla estetik kaygılar benim tereddüt ile yaklaştığım bir madde oldu.(belki de tam anlamadım)
Aşkınlık İhtiyaçları
Güncellenmiş versiyonda estetik ihtiyaçlardan sonra kendini gerçekleştirme gelir. Bu maddeden yukarıda bahsetmiştim. Ve bu versiyonda son seviyede ise transcendence(aşkınlık ihtiyaçları) yani başkalarına yardım, maneviyat ihtiyaçları, maddi dünyanın ötesine geçmek… Bu madde de yine emin olamadığım maddelerden. Maddi dünyanın ötesine geçmek herkes için bir ihtiyaç değil. Diğer bir nokta ise bazı toplumlarda maneviyat temel öğretilerden biri olarak hayatta yer ediniyor. Çocukluktan itibaren yardım, dua ya da farklı toplumlarda meditasyon vs. ile yetişen kişiler var.
***
Ben piramidi kendi merceğimden incelediğimde özellikle ikinci maddeye mutlak bir tik atmanın mümkün olmadığını düşünüyorum. Güvenliğe dair her zaman az ya da çok kaygılarım oluyor. Ama buna tik atamamak da diğer maddelere geçmeye engel değil. Zaten genel anlamda blogun konsepti orijinal piramidin son maddesine yoğunlaşan yani kendisini gerçekleştirmek isteyen kişiler için kendi ilham duyduğum içerikleri kapsıyor. Yine de her şeyin mükemmel olduğu bir düzlemde insan en azından ilk iki madde için kaygı duymamayı arzuluyor. Bu durumda yapabileceğimiz tek şey Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı kitabında bahsedildiği gibi etki alanına yönelmek. Yani kontrol edemediğimiz şeyler üzerine şikayet etmeyi bırakıp kontrol edebileceğimiz alanlara, kendimize odaklanmak.
Hizmetler:Profesyonel Koçluk almak ister misiniz?
Aşağıdaki yazı da ilginizi çekebilir;
Mutluluk Bilimi-Para ve Başarı Mutlu Eder Mi?
Soru ve görüşleriniz için; İletişim sayfasından ya da yorum kısmından bana ulaşabilirsiniz.
Çok kompakt ve güzel bilgiler. Bazı şeyleri hatırlattığınız için teşekkürler